Będąc stroną w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa można występować samodzielnie bądź – zgodnie z normą kan. 1481 §1 Kodeksu Prawa Kanonicznego – swobodnie ustanowić pełnomocnika i adwokata (z listy dostępnej na stronie internetowej Sądu / diecezji lub ad casum).
Wbrew obiegowej opinii i treściom powielanym na forach internetowych, fachowa pomoc adwokata kościelnego nie musi być droga. Przed podjęciem współpracy z konkretną kancelarią warto porównać kilka dostępnych ofert i świadomie wybrać tę najkorzystniejszą.
Wiele osób błędnie uważa, że skoro proces cywilny o rozwód zakończył się orzeczeniem wyłącznej winy współmałżonka, to w procesie przed Sądem Kościelnym nie napotkamy już żadnych trudności i pomoc adwokata będzie tylko zbędnym wydatkiem. Warto jednak przypomnieć, że proces kościelny jest w pełni niezależny od procesu cywilnego. Dodatkowo, dla Sądu Kościelnego – w uproszczeniu – istotny jest moment wyrażenia zgody małżeńskiej (zawarcia ślubu) i to, co wskazuje na ewentualną nieważność danego małżeństwa. Natomiast, Sąd Okręgowy w procedowaniu sprawy o rozwód skupia się na końcowym okresie małżeństwa i ustaleniu, czy pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.
Korzystając z pomocy adwokata kościelnego na etapie wstępnym (przedprocesowym) można przy jego fachowej pomocy ustalić, czy w naszej sprawie istnieją przesłanki do rozpoczęcia procesu kościelnego o stwierdzenie nieważności małżeństwa i określić właściwe tytuły procesowe (podstawy prawne). Dodatkowo, adwokat wyjaśni, jak przebiega proces, jakie są jego poszczególne etapy oraz jakie uprawnienia przysługują stronom, adwokatowi i pełnomocnikowi.
Ponadto, adwokat kościelny pomoże nam sporządzić formalnie poprawną skargę powodową (tj. prośbę o stwierdzenie nieważności małżeństwa) oraz skompletować dokumenty wymagane przez Sąd. Natomiast, dla strony pozwanej może przygotować odpowiedź na skargę powodową lub skargę wzajemną.
Na etapie postępowania dowodowego adwokat kościelny może być obecny podczas składania zeznań przez strony i świadków oraz zadawać pytania za pośrednictwem sędziego. Ponadto, może uprzednio przygotować pismo z propozycją pytań dla stron i świadków, a następnie złożyć je do akt jeszcze przed wyznaczonym terminem przesłuchania.
Co więcej, adwokatowi przysługuje prawo do zapoznania się z aktami procesowymi jeszcze przed ich ogłoszeniem.
Warto również przypomnieć, że w Sądzie kościelnym nie wykonamy fotokopii ani kserokopii akt. Wolno jedynie wykonywać samodzielnie notatkę / wypisy z akt. Doświadczenie i fachowa wiedza adwokata pomoże zaoszczędzić czas i uniknąć zbędnych nerwów, gdy konieczne będzie wyselekcjonowanie tych informacji, które będą użyteczne na dalszym etapie procesu.
Profesjonalna pomoc i chłodne spojrzenie adwokata na daną sprawę może okazać się również bezcenne w końcowej fazie procesu, kiedy konieczne będzie przygotowanie głosu obrończego, odpowiedzi na uwagi obrońcy węzła małżeńskiego lub apelacji od niesatysfakcjonującego wyroku.
Dodatkowo, coraz więcej osób zgłasza się do adwokata kościelnego już na etapie postępowania apelacyjnego.
Doświadczenie procesowe adwokata na tym etapie może spowodować, że Trybunał II instancji uwzględni argumenty strony i wcześniej przedstawione dowody, przemawiające na korzyść odwołującego.