Dla wielu naszych pociech rok szkolny rozpoczął się już na dobre. Szkoła to nie tylko nauka i obowiązki, to również spotkania z przyjaciółmi ze szkolnych ławek oraz szkolne imprezy i wycieczki szkolne.
Nie rzadko niestety pojawia się problem gdy uczeń podczas przebywania w szkole lub na wycieczce szkolnej wyrządzi szkodę na czyimś mieniu.
Budzi wątpliwość kto wówczas ponosi odpowiedzialność za taką szkodę?
Pytanie w tej kwestii zadała mi Paulinia, mama 11 letniego Dominika, który przypadkowo podczas szkolnej wycieczki do Krakowa grając w piłkę z kolegami zbił szybę w pobliskim domu prywatnym.
DEFINICJA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ MAŁOLETNIEGO:
Według kodeksu cywilnego małoletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 lat. Jednakże na podstawie art. 426 k.c. jedynie małoletni, który nie ukończył 13 lat, a wyrządził swoim zachowaniem szkodę nie ponosi odpowiedzialności za swój bezprawny czyn.
Czy w takim przypadku poszkodowany zostaje pozbawiony możliwości dochodzenia naprawienia szkody? Oczywiście, że nie.
Zgodnie z art. 427 k.c. to osoby zobowiązane do nadzoru nad taką osobą z ustawy np. rodzice, kurator, nauczyciel lub na podstawie umowy np. niania lub tzw. stałej pieczy faktycznej np. starsze rodzeństwo będą miały obowiązek naprawienia szkody.
ZWOLNIENIE OD ODPOWIEDZIALNOŚCI:
Opiekunowie zwolnić się będą mogli od odpowiedzialności tylko wówczas gdy wykażą, że uczynili zadość obowiązkowi nadzoru albo, że szkoda i tak by powstała nawet gdyby nadzór był staranny. Ich odpowiedzialność kształtuje się w dwojaki sposób tj. odpowiadają za czyn cudzy oraz własny w postaci nienależytego nadzoru.
PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI OPIEKUNA:
Aby przypisać winę osobie nadzorującej, muszą wystąpić następujące przesłanki :
wyrządzenie szkody przez osobę, której nie można przypisać winy z powodu jej wieku,
bezprawność tego zachowania,
obowiązek sprawowania nadzoru nad sprawcą szkody,
możliwość zarzucenia osobie nadzorującej zaniedbania obowiązku starannego nadzoru,
związek przyczynowy, który zachodzi pomiędzy zachowaniem dziecka a szkodą oraz faktem sprawowania nadzoru.
Osoba nadzorująca by uwolnić się od odpowiedzialności będzie musiała wykazać brak winy w nadzorze oraz brak związku przyczynowego między zachowaniem dziecka i powstałą szkodą oraz faktem sprawowania nadzoru. Natomiast poszkodowany musi wykazać kto sprawował nadzór nad małoletnim i jaka szkoda powstała na jego mieniu.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAUCZYCIELA :
Nie zawsze obowiązani do naprawienia szkody za dziecko będą jego rodzice. Nie sposób wymagać od nich osobistej pieczy w przypadku pobytu dziecka w szkole czy podczas wycieczki szkolnej. Wówczas niejako zwalniają się oni z tej odpowiedzialności ponieważ oddają dziecko pod nadzór innej osoby.
Jeżeli więcej niż jeden nauczyciel obowiązany jest do sprawowania pieczy nad pociechą rodziców, odpowiedzialność nauczycieli, na podstawie art.441 §1 k.c., będzie solidarna.
OKOLICZNOŚCI ODPOWIEDZIALNOŚCI NADZORUJĄCEGO:
Zazwyczaj przy obowiązku nadzoru jego naruszenie będzie wynikiem zaniechania; dlatego też istotnym jest określenie obowiązków jakie ciążą na osobie sprawującej nadzór, ponadto brane pod uwagę będą także okoliczności takie jak:
właściwości osoby nadzorowanej np. inaczej będzie wyglądał zakres obowiązków opieki na przedszkolakiem, a inaczej nad uczniem z podstawówki,
rodzaj stosunku na podstawie którego nadzór istnieje np. rodzic – dziecko , uczeń – wychowawca,
możliwości realnego sprawowania nadzoru np. ilość wychowawców przydzielonych do sprawowania opieki nad dziećmi.
Tak więc droga Paulino i inne drogie mamy, pamiętajcie, że jako rodzice tj. osoby zobowiązane do nadzoru nie musimy go jednak przez cały czas wykonywać osobiście. Zwolnieni jesteśmy od odpowiedzialności, jeśli oddamy dziecko pod nadzór innej osoby lub instytucji. Posyłając dziecko do szkoły, przekazujemy opiekę nad nim dyrektorowi i nauczycielom, co oznacza to, że jako rodzice nie ponosimy odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez małoletnie dzieci, w czasie gdy znajdowały się one pod opieką nauczyciela w szkole czy na zajęciach organizowanych przez szkołę poza obiektami należącymi do niej.
