Prawo i zarazem obowiązek utrzymywania kontaktów rodziców z dzieckiem jest sprawą oczywistą. Niezależnie bowiem od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty te mogą obejmować, w szczególności przebywanie z dzieckiem ( odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) oraz bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji czy korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość.
Władza rodzicielska nie oznacza jednak wyłączności kontaktów rodziców z dzieckiem.
Prawo do kontaktów rozciąga się także na inne osoby bliskie dziecku, takie jak: rodzeństwo, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także inne osoby, jeżeli przez dłuży czas sprawowały pieczę nad dzieckiem. Bardzo ważny czynnik stanowi w tym kontekście dobro dziecka. Zasadniczym kryterium jest zatem stopień natężenia więzi, która łączy dziecko z innymi niż rodzice osobami, w sytuacji natomiast gdy więź taka nie mogła powstać – potencjalna możliwość jej utworzenia, pod warunkiem że będzie zgodna z dobrem dziecka. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku gdy występować będzie kolizja interesów i uprawnień, pierwszeństwo należy przyznać konieczności zachowania kontaktów dziecka
z obojgiem rodziców i to także kosztem kontaktów z innymi bliskimi osobami.
Czy zatem dziadkowie mogą wystąpić do sądu o ustalenie kontaktów z wnukiem?
Pytanie to często słyszę od klientów i należy na nie odpowiedzieć twierdząco. Kontakt z dziadkami jest dla dziecka bardzo ważny i jest związany z jego prawem do poznania własnej tożsamości. Zakres kontaktów dziecka z dziadkami zależeć jednak będzie od łączącej ich więzi. Jeżeli więź ta jest silna i już wcześniej dziadkowie opiekowali się wnukiem, mogą oni liczyć na szersze kontakty (obejmujące także z nocowanie w ich miejscu zamieszkania). Natomiast gdy spotkania były jedynie sporadyczne to sąd może określić częstotliwość i sposób odbywania kontaktów w taki sposób aby więź między dziadkami i wnukami mogła nawiązywać się stopniowa. Istotny jest także wiek dziecka, a także stan zdrowia dziadków.
Warto podkreślić, iż z praktyki sądowej wynika możliwość orzeczenia kontaktów nawet gdy wcześniej dziadkowie nie mieli żadnej styczności z wnukami. W tej sytuacji sądy tak określą częstotliwość i sposób odbywania kontaktów, aby dziecko nie bało się tych kontaktów.
Dziadkowie w tym celu muszą złożyć wniosek o ustalenie kontaktów z wnukami do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnuków.
Na początku jednak zachęcam do rozmowy z rodzicami dziecka i próby ugodowego załatwienia sprawy.